Steps we always take in all projects

Advanced Course on Space Optics for Professionals: “Spaceborne Lidars” | 20-24 May ESA/ESTEC | the Netherlands in Noordwijk.
https://atpi.eventsair.com/QuickEventWebsitePortal/19m04—acsopsl/website

Πληροφορίες – Δηλώσεις συμμετοχής :
Vassilis Amiridis
Research Director
National Observatory of Athens, IAASARS
I. Metaxa & Vas. Pavlou St., Penteli, GR-15236, GREECE
phone: +30 210 8109116, fax: +30 210 6138343
email: vamoir@noa.gr
web: http://apcg.space.noa.gr

Θέση Υποψηφίου Διδάκτορα στο Ινστιτούτο Φυσικής της Ατμόσφαιρας (IUP) του πανεπιστημίου της Βρέμης με τίτλο “Analysis of top-of-atmosphere radiation over the Arctic as well as to retrieve and analyse cloud properties for historical and current satellite data.”

Υπεύθυνος: Dr. Marco Vountas (vountasiup.physik.uni-bremen.de)

Details Job Vacancies

Το Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» (ΕΚΕΦΕ «Δ»), στο πλαίσιο υλοποίησης του προγράμματος «Υποστήριξη παροχής υποτροφιών για βιομηχανικά διδακτορικά και βιομηχανικές μεταδιδακτορικές θέσεις και συνεργαζόμενους βιομηχανικούς ερευνητές» (Ε-12149), προσκαλεί τους υποψηφίους που ενδιαφέρονται για εφαρμοσμένη έρευνα βιομηχανικού προσανατολισμού, να υποβάλλουν αίτηση για σύναψη σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου.

Θέση: Μεταδιδάκτορα (Post Doc) για είκοσι (20) μήνες για την εκπόνηση μεταδιδακτορικής έρευνας με τίτλο: “Particle Engineering for Pulmonary Drug Delivery”.

Ημερομηνία λήξης υποβολής των αιτήσεων: 18/02/2020

Αναλυτικά η Προκήρυξη

Στο πλαίσιο ερευνητικών έργων που υλοποιούνται στο ΙΑΑΔΕΤ/ΕΑΑ από την ομάδα Ατμοσφαιρικής Τηλεπισκόπησης θα προκηρυχθούν θέσεις ΠΕ/ΤΕ Θετικών Επιστημών, Πληροφορικής και Ηλεκτρονικής στα ακόλουθα αντικείμενα:

• Λειτουργία του συστήματος lidar PollyXT Αντικυθήρων και επεξεργασία/ερμηνεία μετρήσεων
• Ανάπτυξη μοντέλων διάδοσης πολωμένης ηλιακής ακτινοβολίας στην περίπτωση μη σφαιρικών σωματιδίων σκόνης
• Χειρισμός, βαθμονόμηση, συντήρηση και παρακολούθηση επιστημονικών διατάξεων ατμοσφαιρικής τηλεπισκόπησης στα Αντικύθηρα (lidar/radar/φωτομέτρα)
• Ανάπτυξη πρότυπων αισθητήρων ατμοσφαιρικού ηλεκτρισμούi
• Ανάλυση δεδομένων ατμοσφαιρικής τηλεπισκόπησης

Παρακαλούμε για αποστολή βιογραφικών στο cv_sub@noa.gr

Πλήρωση μίας θέσης έκτακτου προσωπικού στο πλαίσιο της Πράξης με τίτλο «ΠΑΝελλαδική υποδομή για τη μΕλέτη της ατμοσφαιρικής σύστασης και κλΙματικής Αλλαγής (ΠΑΝΑΚΕΙΑ)»

Αίτηση εκδήλωσης ενδιαφέροντος

Πλήρωση δύο (2) θέσεων έκτακτου προσωπικού στο πλαίσιο του Υποέργου (12) «PANACEA ΠΑΙΓ» της Πράξης με τίτλο «ΠΑΝελλΑδιΚή υποδομή για τη μΕλέτη της ατμοσφαιρικής σύστασης και κλΙματικής Αλλαγής (ΠΑΝΑΚΕΙΑ)» με κωδικό ΟΠΣ (MIS) 5021516
prosklisi_panacea_05_2019.pdf

Θέμα : “Atmospheric profiling of aerosol properties using the new generation of Unmanned Aerial Vehicles and miniaturized atmospheric sensors”

Πληροφορίες – Αποστολή Βιογραφικών:

– The Cyprus Institute (Cyprus): Prof. Jean Sciare (j.sciare@cyi.ac.cy)

– National Observatory of Athens (Greece): Prof. Nikos Mihalopoulos (nmihalo@noa.gr)

Προθεσμία Υποβολής Αιτήσεων: 31 Μαΐου 2019

 PhD-Thesis-UAV-Aerosol-CyI-NOA-UoC.pdf

Προκήρυξη πλήρωσης μίας θέσης έκτακτου προσωπικού στο πλαίσιο της Πράξης με τίτλο «ΠΑΝελλαδική υποδομή για τη μΕλέτη της ατμοσφαιρικής σύστασης και κλΙματικής Αλλαγής (ΠΑΝΑΚΕΙΑ)»

PhD position to offer within Institute of Environmental Physics University of Bremen, as part of a transregional project funded by the German science foundation (DFG) in the field of analysis of satellite-based Reflectance measurements and cloud parameters in the Arctic.

Contact: Dr. Marco Vountas,
phone: 49-421-218-62106
fax: 49-421-218-9862106
e-mail: vountas@iup.physik.uni-bremen.de

Η αύξηση στην καύση βιομάζας κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης επηρεάζει την ποιότητα της ατμόσφαιρας, αλλά και την υγεία.

Πηγή: Xinhuanet

Τουλάχιστον 8000 θάνατοι κάθε χρόνο στην Ελλάδα από την ατμοσφαιρική ρύπανση

Μέχρι και δύο έτη μειώνεται το προσδόκιμο ζωής των Ελλήνων κυρίως εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.

Για τη σοκαριστική αυτή αποκάλυψη μίλησε στην εκπομπή One Report ο καθηγητής Φυσικής Περιβάλλοντος του ΕΜΠ, Αλέξανδρος Παπαγιάννης.

Πηγή: onetv

Πηγή: TO BHMA

Πηγή: TA NEA

Παρέμβαση του καθ. Α. Παπαγιάννη στη Ραδιοφωνική Εκπομπή portosalte@skai.gr του ΣΚΑΙ 100.3

Το 1^ο Επιστημονικό Συνέδριο της Πανελλαδικής υποδομής για τη μελέτη της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της κλιματικής αλλαγής (ΠΑΝΑΚΕΙΑ) έλαβε χώρα στο Αμφιθέατρο Μ. Μανασσάκη στην Πανεπιστημιούπολη Βουτών στο Πανεπιστήμιο Κρήτης στις 23 και 24 Σεπτεμβρίου 2019.

Η ΠΑΝΑΚΕΙΑ (panacea-ri.gr) αποτελεί την μοναδική ολοκληρωμένη ερευνητική υποδομή της χώρας για την έρευνα σε θέματα χημικής σύστασης της ατμόσφαιρας και κλιματικής αλλαγής, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε όλη τη Νότια Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο, περιοχές που έχουν αναγνωριστεί ως εξαιρετικά ευάλωτες από την κλιματική αλλαγή. Η ΠΑΝΑΚΕΙΑ είναι μέλος ευρωπαϊκών και παγκόσμιων υποδομών, όπως το ACTRIS που μελετά τα αιωρούμενα σωματίδια και τις επιπτώσεις τους στην υγεία και την κλιματική αλλαγή, αλλά και το ICOS που καταγράφει τα θερμοκηπικά αέρια.

Στο 1^ο επιστημονικό συνέδριο συμμετείχαν συνολικά περίπου 100 ερευνητές και νέοι επιστήμονες από όλη την Ελλάδα, καθώς και διακεκριμένοι επιστήμονες του εξωτερικού, οι οποίοι συνιστούν τα μέλη της συμβουλευτικής επιτροπής της ερευνητικής υποδομής της .

Ο Δρ. Paolo Laj, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Grenoble-Alpes (Γαλλία) και επισκέπτης Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Helsinki στη Φιλανδία, αναφέρθηκε στο σημαντικό επιστημονικό δυναμικό της ΠΑΝΑΚΕΙΑ, και εξήρε την ικανότητά του να διατηρήσει την αριστεία κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης. Τόνισε την μεγάλη επιστημονική παραγωγικότητά της ελληνικής κοινότητας της ΠΑΝΑΚΕΙΑ όπως απεικονίζεται στις επιστημονικές δημοσιεύσεις που είναι πολύ μεγαλύτερη του αντίστοιχου μέσου όρου του Ευρωπαϊκού δικτύου ACTRIS του οποίου η ΠΑΝΑΚΕΙΑ αποτελεί την ελληνική συνιστώσα. Αναφέρθηκε ακόμα στη σημαντική συμμετοχή της ΠΑΝΑΚΕΙΑ στην εκπαίδευση εξειδικευμένων ερευνητών από την Ελλάδα και άλλες χώρες, η οποία πρέπει να υποστηριχθεί και να αναπτυχθεί περαιτέρω. Τόνισε, τέλος, τη μεγάλη προστιθέμενη αξία που παράγεται από την δημιουργία και μακρόχρονη λειτουργία αντίστοιχων ερευνητικών υποδομών, οι οποίες θα πρέπει πλέον να στηρίζονται από εθνικούς πόρους και να κάνουν εφικτή την παρατήρηση διαχρονικών τάσεων, τόσο σε τοπικό, όσο και σε περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο.

Ο Δρ. Bojan Bojkov, επικεφαλής του τομέα τηλεπισκόπησης και προϊόντων στο τμήμα Τεχνικής Υποστήριξης και Έρευνας της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης για την Εκμετάλλευση των Μετεωρολογικών Δορυφόρων (EUMETSAT), παρουσίασε το πρόγραμμα δορυφορικών παρατηρήσεων της EUMETSAT έως το 2040 και τόνισε την αναγκαιότητα διενέργειας επιτόπιων μετρήσεων συστατικών της ατμόσφαιρας από την ΠΑΝΑΚΕΙΑ για τη βαθμονόμηση, αξιολόγηση και επεξεργασία των δορυφορικών δεδομένων.

Το καλοκαίρι του 2019, στο πλαίσιο της πειραματικής εκστρατείας PANACEA 2019 καταγράφηκαν ταυτόχρονα σε εθνικό επίπεδο οι κυριότερες παράμετροι της ατμοσφαιρικής ρύπανσης (με έμφαση  στα αιωρούμενα σωματίδια-PM) με χρήση επιτόπιων και τηλεπισκοπικών μετρήσεων, σε 6 μεγάλα αστικά κέντρα της Ελλάδας (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Γιάννενα, Βόλος, Ξάνθη) καθώς και στον εθνικό σταθμό υποβάθρου στον Φινοκαλιά Κρήτης, που λειτουργεί από το 1993. Η 1^η πειραματική εκστρατεία της PANACEA επικεντρώθηκε στην μελέτη των αιωρούμενων σωματιδίων PM_2.5 τα οποία έχουν τη μεγαλύτερη διεισδυτικότητα στο αναπνευστικό σύστημα και συνεπώς τη μεγαλύτερη πιθανότητα πρόκλησης προβλημάτων υγείας. Οι μετρήσεις της PANACEA ανάδειξαν την ελάττωση των επιπέδων των λεπτών σωματιδίων PM_2.5 τους καλοκαιρινούς μήνες σε εθνική κλίμακα (αν και υπάρχουν σημαντικά περιθώρια επιπλέον βελτίωσης), ενώ διαπιστώθηκε μια σημαντική χωρική ομοιογένεια στα επίπεδά της συγκέντρωσής τους, γεγονός που υποδηλώνει τη σημαντική συνεισφορά από μεταφερόμενη ατμοσφαιρική ρύπανση. Η ενδελεχής ανάλυση των δειγμάτων που συλλέχθηκαν θα επιτρέψει τον εντοπισμό των σημαντικότερων πηγών ρύπανσης σε εθνικό, περιφερειακό, και διηπειρωτικό επίπεδο, που επηρεάζουν τη ποιότητα της ατμόσφαιρας στις μεγάλες αστικές περιοχές της χώρας.

Ο Καθηγητής Αθανάσιος Νένες της Πολυτεχνικής Σχολής της Λωζάννης ανέφερε ως μια αιτία των επιπτώσεων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία τη δημιουργία οξειδωτικού στρες από τα αερολύματα και άλλους ατμοσφαιρικούς ρυπαντές, το οποίο όμως δεν μπορεί να αντισταθμιστεί από τα φυσικά παραγόμενα από τον οργανισμό αντιοξειδωτικά. Αναφέρθηκε επίσης στις αναλυτικές τεχνικές που επιτρέπουν τον προσδιορισμό του οξειδωτικού δυναμικού των αερολυμάτων που διαφέρει ανάλογα με τις πηγές τους, με τα πιο τοξικά αερολύματα να είναι αυτά που προέρχονται από την καύση βιομάζας και τα barbeque, αλλά και εκείνων που περιέχουν μέταλλα με ταυτόχρονη  παρουσία όξινων ρύπων. Οι τεχνικές αυτές θα εφαρμοστούν στα δείγματα που συλλέχθηκαν από την ΠΑΝΑΚΕΙΑ το καλοκαίρι του 2019 για την αξιολόγηση της επικινδυνότητας των αερολυμάτων για την ανθρώπινη υγεία.

Ο Καθηγητής Jos Lelieveld, Διευθυντής στο Max Planck Institute for Chemistry, Καθηγητής στο Ινστιτούτο Κύπρου και επίτιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης, τόνισε τις σημαντικές επιπτώσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία, που εκτιμώνται περί τις 800 χιλιάδες πρόωρους θανάτους το χρόνο στην Ευρώπη. Κατά μέσο όρο η μείωση του προσδόκιμου ζωής λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσης εκτιμάται στα 2.2 χρόνια στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, ενώ παγκοσμίως είναι 2.9 χρόνια, συγκρίσιμη με εκείνη των 2.2 χρόνων που αναφέρονται στο κάπνισμα.

Η ΕΥ ΠΑΝΑΚΕΙΑ προγραμματίζει μια δεύτερη πειραματική εκστρατεία ταυτόχρονων μετρήσεων ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις ίδιες πόλεις για τον χειμώνα του 2019-2020, καθώς κατά την περίοδο αυτή αναμένονται υψηλές συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων λόγω των αυξημένων εκπομπών τους από καύσεις ξύλων για οικιακή θέρμανση, γνωστό πλέον ως φαινόμενο της «αιθαλομίχλης».

ERT

flashnews

cretalive

candiadoc

istigmes

rethemnos Live

Δύο χρόνια ζωής χάνουν οι κάτοικοι της Ελλάδας λόγω ρύπανσης! Μέχρι και δύο έτη μειώνεται το προσδόκιμο ζωής, κυρίως εξαιτίας των αυξημένων συγκεντρώσεων αιωρούμενων σωματιδίων.

Τη σοκαριστική αυτή ανακοίνωση έκανε προχθές ο Jos Lelieveld, καθηγητής στο Ινστιτούτο Χημείας του Μαξ Πλανκ και συνεργάτης του Ινστιτούτου Κύπρου στη Λευκωσία, στο 1ο Επιστημονικό Συνέδριο της ερευνητικής δομής ΠΑΝΑΚΕΙΑ στο Αμφιθέατρο Μανασσάκη του Πανεπιστημίου Κρήτης στο Ηράκλειο. Η μελέτη του καθηγητή Lelieveld στηρίζεται σε μια νέα επιστημονική προσέγγιση, την οποία παρουσίασε την άνοιξη του 2019 μαζί με τον καθηγητή Thomas Münzel, του Τμήματος Καρδιολογίας του Πανεπιστημιακού Ιατρικού Κέντρου στο Μάιντς της Γερμανίας. Σύμφωνα με αυτή, η εκτίμηση της θνησιμότητας της ρύπανσης σχεδόν διπλασιάζεται καθώς αναβαθμίζονται ιδιαίτερα οι συνέπειες των ρύπων στην πρόκληση καρδιολογικών προβλημάτων (και θανατηφόρων), μαζί με τις αναπνευστικές συνέπειες. Η μελέτη του καθηγητή Lelieveld στηρίζεται στις συγκεντρώσεις των μικροσκοπικών αιωρούμενων σωματιδίων, με διάμετρο μέχρι 2,5 μικρά του μέτρου (ΑΣ2,5), στην εκτίμηση της τοξικότητας των σωματιδίων και στην αλληλεπίδραση με άλλους ρύπους και χημικούς παράγοντες.

Τα σωματίδια με πολύ μικρές διαστάσεις (όπως τα ΑΣ2,5, που είναι σαν κόκκοι σκόνης) εισχωρούν στο αναπνευστικό σύστημα του ανθρώπου, «όσο πιο μικρά, τόσο πιο βαθιά». Οι ερευνητές τονίζουν, όπως και εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, πως η ατμοσφαιρική ρύπανση σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους από το κάπνισμα.

Η ΠΑΝΑΚΕΙΑ (PANACEA) είναι πανελλαδική συνεργασία των βασικών ιδρυμάτων στην Ελλάδα (ερευνητικών και πανεπιστημιακών) που παρακολουθούν τα θέματα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της κλιματικής αλλαγής, διαμορφώνοντας πολύ ισχυρή πανελλαδική ερευνητική υποδομή, «μοναδική όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά για όλη τη Νότια Ευρώπη και την Ανατολική Μεσόγειο», όπως σημειώνουν οι συντελεστές της. «Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 8.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από την ατμοσφαιρική ρύπανση, πολλοί περισσότεροι νοσούν λόγω της έκθεσης σε αυτή, ενώ χιλιάδες είναι τα παιδιά που εμφανίζουν άσθμα», τονίζουν.

Στο πρώτο (διήμερο) συνέδριο, που ολοκληρώθηκε χθες, με τη συμμετοχή πάνω από 100 επιστημόνων, παρουσιάστηκαν τα στοιχεία μιας ερευνητικής εκστρατείας που υλοποιήθηκε από τις αρχές Ιουλίου μέχρι τα τέλη Αυγούστου ταυτόχρονα σε έξι πόλεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Ιωάννινα, Βόλος, Ξάνθη). «Η ΠΑΝΑΚΕΙΑ είναι η μόνη υποδομή στην Ελλάδα η οποία καταγράφει τις συγκεντρώσεις των πολύ επικίνδυνων μικροσωματιδίων ΑΣ2,5 σε έξι πόλεις, και μάλιστα με τα πιο προηγμένα συστήματα και όργανα σε διεθνές επίπεδο», λέει στην «Κ» ο καθηγητής του ΕΜΠ Αλέξανδρος Παπαγιάννης. Η χαρτογράφηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης πραγματοποιείται μέσω επιτόπιων και τηλεπισκοπικών μετρήσεων. «Οι μετρήσεις μάς έδειξαν σχετικά υψηλές συγκεντρώσεις ΑΣ2,5 και στις έξι πόλεις, οι οποίες κινούνται κατά μέσον όρο μέχρι 20 μg/m3, αλλά παρουσιάζουν διακυμάνσεις. Για παράδειγμα, η πυρκαγιά στην Εύβοια τον Αύγουστο προκάλεσε πολύ μεγάλες συγκεντρώσεις στην Αθήνα, ακόμα και πέντε φορές πάνω από τα όρια», σημειώνει ο κ. Παπαγιάννης.

Αξίζει να σημειωθεί πως η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει ως στόχο για τα ΑΣ2,5 τα 25 mg/m3 κατά μέσον όρο, ενώ η σύσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είναι να μην υπερβαίνουν οι συγκεντρώσεις τα 10 μg/m3! Αξιοσημείωτο της έρευνας της ΠΑΝΑΚΕΙΑ είναι το εύρημα πως οι μέσοι όροι των συγκεντρώσεων σωματιδίων στις έξι πόλεις τους καλοκαιρινούς μήνες ήταν περίπου στα ίδια επίπεδα, κάτι που εξηγείται κυρίως λόγω της έντονης εναέριας μεταφοράς των μικροκόκκων, σαν να σκεπάζεται η χώρα από ένα αραχνοΰφαντο «σεντόνι» σωματιδίων.

Χθες έγινε επίσης μια πολύ ενδιαφέρουσα ανακοίνωση στο συνέδριο από τον καθηγητή στο Πολυτεχνείο της Λωζάννης Αθανάσιο Νένε, αναφορικά με την οξειδωτική δράση των σωματιδίων, τη σχετική τους κατηγοριοποίηση και το πώς μπορούν να προκαλούν οξειδωτικό στρες στον ανθρώπινο οργανισμό, σε συνέργεια με άλλους παράγοντες.

«Η ΠΑΝΑΚΕΙΑ, ως μέλος του μεγάλου ευρωπαϊκού δικτύου ACTRIS, θα αναπτύξει το ερευνητικό έργο της σε τρεις βασικές κατευθύνσεις: επίπεδα ρύπανσης, επιπτώσεις στην υγεία, κατανόηση της κλιματικής αλλαγής, σε συνεργασία μάλιστα και με τους ευρωπαϊκούς δορυφόρους του EUMETSAT», σημειώνει στην «Κ» ο κ. Παπαγιάννης. Εξαιρετικό το έργο, αλλά η επιστημονική έρευνα δεν είναι πανάκεια. Παρέχει τα στοιχεία και τα εργαλεία, αλλά μετά απαιτείται η παρέμβαση της κοινωνίας και της πολιτείας…

Πηγή: Εφημερίδα Καθημερινή

Παρέμβαση του καθ. Α. Παπαγιάννη στη Ραδιοφωνική Εκπομπή “Καθαρή Έξοδος” του Αθήνα 9.84 (14/08/2019)για την ποιότητα του αναπνεύσιμου αέρα κατά τη μεγάλη πυρκαγια στην Ευβοια 13-16/08/2019)

Χρονικό διάστημα: 01:43-01:47

Μια πρωτοποριακή μέθοδος καταγραφής και ταυτοποίησης αιωρούμενων σωματιδίων γύρης και μικροβίων εφαρμόστηκε για πρώτη φορά σε παγκόσμια κλίμακα στην ατμόσφαιρα της Αθήνας, δίνοντας τη δυνατότητα άμεσης ενημέρωσης του πληθυσμού για την παρουσία στον αέρα που αναπνέουμε παραγόντων που προκαλούν προβλήματα υγείας. Ερευνητές, χρησιμοποιώντας συσκευές Lidar (τηλεπισκόπησης), έβαλαν στόχο τη μελέτη των αιωρούμενων σωματιδίων βιολογικού ενδιαφέροντος, και μάλιστα στον αέρα (σε ύψη από 50 έως 500 μέτρα) και όχι στο έδαφος.

«Μέχρι τώρα υπήρχαν αναλύσεις και καταγραφές μόνο στο έδαφος, σε συγκεκριμένα σημεία που επιλέγονταν, δηλαδή αποτελούσαν αποκλειστικά σημειακές μετρήσεις. Ετσι, όμως, δεν μπορούμε να έχουμε μια συνολική εικόνα. Η μέθοδος που εφαρμόσαμε είναι πρωτοποριακή και οδηγεί σε ταυτόχρονη χωροχρονική αποτύπωση καθ’ ύψος και ταυτοποίηση των βιοσωματιδίων», λέει στην «Κ» ο καθηγητής κ. Αλέξανδρος Παπαγιάννης, διευθυντής του Εργαστηρίου Οπτοηλεκτρονικής, Lasers και Εφαρμογών τους, στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.

Το σημαντικό είναι ότι η ερευνητική ομάδα πέτυχε την ταυτοποίηση των διαφόρων βιοσωματιδίων που αιωρούνται, αναλύοντας, για παράδειγμα, τι ποσοστό των μικροσωματιδίων που καταγράφεται αφορά τη γύρη που προέρχεται από πεύκο, κυπαρίσσι, ελιά ή είναι ερημική σκόνη κ.λπ. «Υπάρχουν πάρα πολλοί άνθρωποι που πάσχουν από αλλεργίες, επομένως ακόμα και πολύ μικρές συγκεντρώσεις γυρεόκοκκων στον αέρα μπορεί να προκαλούν αναπνευστικά προβλήματα, με αποτέλεσμα να υπάρχει πλήθος επισκέψεων στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων», λέει ο καθηγητής του ΕΜΠ. Επίσης, σύμφωνα με τον κ. Παπαγιάννη, μεταξύ των αιωρούμενων μικροσωματιδίων υπάρχουν και πολλά μικρόβια και βακτήρια, είτε «αθώα» είτε, σε ορισμένες περιπτώσεις, προβληματικά για την υγεία, όπως το μικρόβιο της μηνιγγίτιδας, που μεταφέρεται μαζί με την αφρικανική σκόνη από την έρημο Σαχάρα.

Τα σωματίδια που καταγράφονται είναι εξαιρετικά μικρά, μερικών μικρομέτρων ή ακόμα και νανομέτρων. Πώς γίνεται όμως η καταγραφή και –πολύ περισσότερο– η ταυτοποίηση των σωματιδίων; Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μέθοδο φθορισμού, «σαρώνοντας» την ατμόσφαιρα με ακτίνες λέιζερ. «Μέσω του φθορισμού, κάθε διαφορετικό σωματίδιο απαντά στο δικό του φάσμα, βάζει την υπογραφή του, θα λέγαμε, και αποκαλύπτει τη δική του ιδιαίτερη ταυτότητα. Μπορούμε έτσι, με τη χρήση καινούργιων και καινοτόμων οργάνων και των κατάλληλων μαθηματικών αλγορίθμων, να τα κατατάξουμε σχεδόν σε άμεσο χρόνο», εξηγεί ο κ. Παπαγιάννης.

Προς το παρόν, η μέθοδος αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο τη νύχτα, ωστόσο οι ερευνητές σημειώνουν ότι τα ευρήματα δεν διαφοροποιούνται συνήθως ιδιαίτερα μέχρι τις πρωινές ώρες. «Εξάλλου, στις περιπτώσεις αλλεργιών, δεν παίζει ιδιαίτερο ρόλο η ποσότητα, αλλά η παρουσία του αλλεργιογόνου στοιχείου», σημειώνουν.

Οι βασικές μετρήσεις για το έργο πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα Μαρτίου – Μαΐου 2018, τους μήνες που είναι πιο έντονη η παρουσία γύρης στην ατμόσφαιρα. Μετά την επεξεργασία των στοιχείων πραγματοποιήθηκε δημοσίευση, προ λίγων ημερών, στο περιοδικό «Science of the Total Environment». Συντελεστές του έργου ήταν από το ΕΜΠ οι Στέφανος Ρίτσαρντσον (κύριος ερευνητής), Μιχάλης Μυτιληναίος, Ρωμανός Φοσκίνης και από το Πανεπιστήμιο Αθηνών οι Χριστίνα Κύρου, Ιωάννα Πυρρή, Ελένη Γιαννούτσου και Ιωάννης Αδαμάκης, ενώ την επιστημονική καθοδήγηση είχε ο Αλ. Παπαγιάννης.

Πέρυσι την άνοιξη οι μετρήσεις κατέγραψαν, με διαφοροποιήσεις ανάλογα με την ημέρα, μια ισχυρή παρουσία γύρης πεύκου (ορισμένες ημέρες έφθανε και το 50% του συνόλου των σωματιδίων), γύρης ελιάς (συχνά 20%-30%), αλλά και μικροβίων, όπως alternaria, cladosporium και άλλα. Τις ημέρες που υπήρχε έντονη μεταφορά ερημικής σκόνης, τα συγκεκριμένα μικροσωματίδια κυριαρχούσαν στη σύνθεση που μελετήθηκε. «Είναι πολύ σημαντικό το ότι πρώτη φορά διεθνώς γίνεται καταγραφή και κυρίως ταυτοποίηση των αιωρούμενων μικροσωματιδίων με βιολογικό ενδιαφέρον. Το επόμενο βήμα θα είναι ο υπολογισμός των συγκεντρώσεων κάθε στοιχείου στο μελετούμενο δείγμα αέρα», σημειώνει ο κ. Παπαγιάννης. Στόχος είναι η ένταξη των συγκεκριμένων πληροφοριών σε ένα σύστημα που θα ενημερώνει άμεσα και διαρκώς τους πολίτες για την ποιότητα της ατμόσφαιρας. Ετσι, θα μπορούν να προφυλαχθούν όσοι έχουν αλλεργία σε συγκεκριμένους παράγοντες. Επίσης, θα μπορούσε να καταγραφεί μια ισχυρή μεταφορά μικροβιακού στοιχείου, ώστε να ληφθούν τα ανάλογα προληπτικά μέτρα.

Το συγκεκριμένο έργο εντάσσεται στην προσπάθεια για τη δημιουργία μιας συνολικής πανελλαδικής υποδομής για τη μελέτη της ατμοσφαιρικής σύστασης και κλιματικής αλλαγής, στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου του ΕΣΠΑ που ονομάζεται ΠΑΝΑΚΕΙΑ/PANACEA και ήδη έχει θετική συμβολή στη μελέτη της ατμόσφαιρας και στην ενημέρωση πολιτείας και πολιτών – για παράδειγμα, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης πυρκαγιάς στην Εύβοια.

Πηγή: Εφημερίδα Καθημερινή